Gebaseerd op verschillende theorieën over het nieuwe werken deden Paulien Kreutzer, Xander Lub en Hanne Marckmann een creatief mini-onderzoek naar welke ingrediënten een vacature in de toekomst voor deze jonge groep nieuwe werknemers zou moeten bevatten. De resultaten bieden niet het ‘gouden ei’, maar geven desondanks interessante aanknopingspunten om vacatures in de toekomst eens op een nieuwe manier te benaderen. Doe er je voordeel mee.
Bij het ‘nieuwe’ werken hoort natuurlijk een ‘nieuwe’ werknemer. Met nieuwe wensen, nieuwe waarden en normen, een nieuwe inrichting van hun levensloop en nieuwe uitgangspunten om überhaupt te gaan werken. Organisaties, vooral de grote en logge, zitten vaak met de handen in het haar hoe zij deze nieuwe werknemers moeten boeien, binden en vooral: binnenhalen.
flex!
Manpower noemde het als eerste onderwerp in hun onderzoek naar de nieuwe werknemer uit 2006. Maar ook vandaag de dag vinden we op de site van Microsoft en in recente congressen over ‘het nieuwe werken’ het woord wel heel vaak terug: flexibiliteit. Met flexibiliteit bedoelen de onderzoekers dat je kunt werken waar, wanneer, hoe en met wie je maar wilt. Daarvoor zijn flexplekken, laptops, conferencehalls, mobiele telefoons en zzp-ers in het leven geroepen. Zo kunnen de nieuwe werknemers hun werk en privé-leven, de hang naar verschillende ervaringen en naar persoonlijke groei beter combineren met het in vaste dienst werken voor een (groot) bedrijf.
visie!
Naast hang naar flexibiliteit zien we in de theorie ook een andere trend bij de nieuwe, jonge werknemers. Dat is de hang naar een werkgever die daadwerkelijk wat toe te voegen heeft in de wereld. Een werkgever met visie. Vergis je niet: dit is niet hetzelfde als imago. Het imago van een bedrijf wordt namelijk steeds minder belangrijk voor jonge werknemers, blijkt uit het onderzoek van Manpower. Een imago, weten alle jongeren namelijk heel goed, kun je bouwen. Een visie niet. Dat ‘ben’ je of ‘ben’ je niet. Een goede visie zegt wat over jou. Een imago zegt iets over de kwaliteit van je marketingafdeling.
holle woorden
Het boek Generatie Einstein legt uit waarom de jonge werknemer zoekt naar visie. Ze zijn in deze sterk transparant wordende wereld, waar elke dag op het internet blijkt dat individuen, politici en bedrijven dagelijks liegen en bedriegen, op zoek naar authenticiteit. Naar mensen en organisaties die zichzelf durven zijn en niet alleen uit winstbejag en angst achter de meute aanlopen. Dit geldt ook voor de werkgevers die ze aantrekkelijk vinden. Anna Woltz, zelf jong en columniste voor de Volkskrant, deed voor een lezing voor woningbouwcorporaties een pijnlijke, snelle scan van alle sites van de corporaties. Zij concludeerde scherp dat ze geen authenticiteit trof. De bedrijven gebruikten allemaal dezelfde vage en holle woorden. Dit maakte deze bedrijven voor haar en haar generatie onaantrekkelijk. Maar andersom werkt het ook. Jonge werknemers willen authentiek zijn bij hun werkgever. Ze verwachten dat als ze ideeën aandragen er naar hen geluisterd wordt, tot op het hoogste niveau. Dat ze zich authentiek mogen ontwikkelen. Niet standaard een opleidingstraject in, maar op maat gesneden ontwikkeling dus. Het onderzoek van Manpower concludeert treffend: ‘Erkend willen worden als persoon betekent dat nieuwe werknemers moeite hebben met hiërarchische organisaties. Ze vinden dat hun mening op waarde moet worden geschat
en niet mag worden afgeserveerd vanwege rang of functie.’
het mini-onderzoek
Flexibiliteit en authenticiteit dus. Op basis van deze ingrediënten schreven we twee nieuwe vacatures. Samen met een traditionele vacature legden we de drie vacatures via internet voor aan 35 jongeren in de leeftijd 18-33 jaar met verschillende hbo- en wo-opleidingen als achtergrond. We kozen daarbij expres voor een branche die nou niet bepaald als sexy te boek staat bij de jonge generatie: de woningbouwcorporaties. Deze branche was ook handig als onderzoeks- voorbeeld, omdat er tal van mensen met verschillende achtergronden werkzaam zijn. Alle jongeren konden zich dus een plek voor zichzelf voorstellen binnen zo’n bedrijf. De eerste vacature is een bestaande, traditioneel geschreven tekst. De tweede vacature is gebaseerd op het idee dat een bedrijf een authentieke visie moet laten zien om aantrekkelijk te zijn voor jonge werknemers. De derde vacature gaat uit van een zeer flexibele, open-minded en vernieuwende invulling van modern ‘projectwerk’ waarin alle soorten werknemers welkom zijn.
VACATURE 1
Projectmanager m/v
Wij zoeken een projectmanager voor een grote woningcorporatie.
Werkzaamheden
Als projectmanager draag je de verantwoording voor de voorbereiding, coördinatie en beheersing van bouw-, verbeterings- en herstructureringstrajecten, teneinde de beleidsdoelstellingen met betrekking tot de projectontwikkeling te realiseren. Doen van voorstellen en de ontwikkelingsmanager voorzien van informatie over nieuwe en in uitvoering zijnde bouwprojecten ten behoeve van opdrachtverkrijging, opdrachtverlening, voortgangssturing en controle. Leveren van een technisch inhoudelijke bijdrage bij inspraakprocedures bij nieuwbouw- en verbeteringsprojecten. Voeren van de ad- ministratie van bouwprojecten (begroting, planning, factuurcontrole, voorbereiding van betalingsopdrachten) en opstellen van de rapportages. Bewaken van de stichtingskosten.
Functie eisen:
– Overtuigend
– Onderhandelingsvaardig
– Kennis van bouwtechniek, projectontwikkeling en volkshuisvesting
Opleiding: HBO / WO niveau
Salarisindicatie: Salaris schaal L
quotes
‘Duidelijk op papier wat er verwacht word. Bij de andere is lastig in te schatten of ik wel de persoon ben die ze zoeken.’ Oscar, 21 jaar, Media en Entertainment Management.
‘Het bedrijf presenteert zich als professioneel en de functie komt over als een belangrijke functie met veel verantwoordelijkheid en leermogelijkheden.’ Marije, 22 jaar, Facility Managament.
‘Heel zakelijk en een veel te grote opsomming van van alles en nog wat waardoor je het overzicht snel kwijtraakt.’
Janine, 22 jaar, Facility Management
VACATURE 2
Gezocht: M/V die zich thuis voelt bij onze visie
Thuisvoelen in huis, flat en wijk
Wij zijn een grote woningbouwcorporatie die vindt dat iedereen zich moet kunnen thuis voelen in zijn of haar huis, flat of wijk: ouderen, jongeren, kinderen, ouders, bedrijven en –vooruit- ook huisdieren. Juist deze diversiteit maakt wonen in onze visie leuk én verantwoord. Da’s niet altijd makkelijk.
Een mooie visie, maar wel eentje die ook problemen met zich meebrengt: hondenpoep, schreeuwende kinderen, hangende tieners, mopperende bejaarden, te kleine woningen, te dure woningen en ga zo maar door. Als
je nu denkt: ‘Jeetje, wat een gedoe,’ hoef je niet verder te lezen. Maar als je denkt: ‘Dat is allemaal oplosbaar,’ ben je aan het juiste adres. Want deze problemen gaan we niet uit de weg. We vinden ze zelfs interessant en zoeken naar nieuwe oplossingen.
Projectmanager m/v
We zoeken een projectmanager die zich thuis voelt in deze visie. Die de visie deelt én aanvult. Die in het organiseren en runnen van projecten meedenkt over oplossingen voor de toekomst. Als jij dat kan, betalen we je een goed salaris en is er altijd overleg mogelijk over deeltijd werken.
quotes
‘Deze advertentie daagt uit om hem te lezen.’ Michael 26 jaar Vastgoed & Makelaardij
‘Ze proberen een bepaald gevoel bij je te raken, dat spreekt me aan. Maar verdere, concrete informatie ontbreekt.’ Maaike, 33 jaar, HBO
‘Omdat het lijkt als of je in een hecht goed lopend team stapt. De vacature geeft je het gevoel dat je welkom bent en jouw ideeën worden gewaardeerd.’ Naomi, 23 jaar, HBO Maatschappelijk Werkster.
‘Het bedrijf presenteert zich als professioneel en de functie komt over als een belangrijke functie met veel verantwoordelijkheid en leermogelijkheden.’ Anoniem
VACATURE 3
Gezocht: m/v’s die kunnen bijdragen aan het winkelcentrum van de toekomst
Het project
We zijn een grote woningcorporatie en we gaan een spiksplinternieuw en toekomst- proof winkelcentrum bouwen in Rotterdam. Daar komt een hoop bij kijken: onderzoeken, bedenken, ontwerpen, onderhandelen, overleggen, communiceren, plannen, organiseren, begeleiden en coördineren.
Wat zoeken we?
We zijn op zoek naar m/v’s die ons hierbij kunnen helpen. Op wat voor manier dan ook. Die in het projectteam plaats willen nemen en daarin vanuit hun eigen expertise een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan het neerzetten van het winkelcentrum van de toekomst. We zijn dus niet op zoek naar een specifieke functie, maar staan open voor alle studierichtingen, beroepen en werkvormen: voltijd, deeltijd, vast of freelance. Alles is wat ons betreft mogelijk.
Wat moet je doen om in het projectteam te komen? Stuur ons een enthousiaste brief of een filmpje met wat en hoe jij wil en kan bijdragen aan het winkelcentrum van de toekomst. Vertel ons waar je competenties en je expertise liggen en hoe dit volgens jou noodzakelijk is om ons project tot een succes te maken. Je kunt dus ‘solliciteren’ op een vaste functie in ons bedrijf, maar ook op een eenmalige aanwezigheid in een brainstorm of op een contract gedurende dit project (looptijd ongeveer drie jaar). Vertel ons wat jij wilt en kunt. Uit alle kandidaten stellen we een projectteam samen dat het winkelcentrum gaat realiseren.
quotes
‘De vraag naar creativiteit en eigen invulling spreekt aan.’ Daniël, 29 jaar, WO
‘Duidelijk, legt goed uit wat de functie inhoudt, en waar het bedrijf voor staat, en probeert me niet aan te spreken ‘in mijn taal als jongere’, daar heb ik zo’n hekel aan.’ Joris, 27 jaar, WO Geschiedenis.
‘Als net afgestudeerde student bouwkunde zou ik daar sneller op reageren aangezien het in mijn interesse veld ligt en ik niet gelijk afgeschrikt wordt door het woord projectmanager. Als er in een vacature Projectmanager wordt gebruikt schrikt dat een starter snel af, omdat het een bepaald beeld geeft over de functie en de verwachtingen. Deze titel biedt mogelijkheden waar het bedrijf bij aangeeft er ook voor open te staan! Ideaal voor starters/studenten! Geeft voor mij aan dat het bedrijf nadenkt over de toekomst!’ Dennis, 24 jaar, HBO Bouwkunde.
‘Om een baan goed te kunnen invullen tellen niet alleen je competenties maar ook je eigen persoonlijke invulling van de functie. Of je goede ideeën hebt is niet af te lezen uit je kwalificaties. Ik hoop dat er in de toekomst meer naar dit aspect zal worden gekeken dan naar of iemand gekwalificeerd is of niet (al is een goede opleiding natuurlijk wel altijd belangrijk).’ Daniël, 29 jaar, WO
Vraag uit het mini-onderzoek
Wat zijn in het algemeen volgens jou de belangrijkste ingrediënten voor een vacature van de toekomst?
– Breed takenpakket
– Samenwerking met anderen
– Flexibiliteit in werktijden en aanpak
– Prikkelend, persoonsgericht en informele eisen van functie
– Te verwachten werkzaamheden
– Competenties
– Salaris-indicatie
– Waar staat het bedrijf voor?
– Doorgroeimogelijkheden
Conclusies en klare taal
Uitgaande van de theorie bleken flexibiliteit en een authentieke visie belangrijke ingrediënten voor de vacature van de toekomst. Wat vonden de jongeren hier nou van?
De meeste jongeren (46%) kozen voor de derde, meest flexibele vacature. Een flexibele inrichting van processen en meer vrijheid spreekt dus aan. Maar er kwam ook duidelijk naar voren dat nog lang niet alle jongeren zitten te wachten op tevéél vrijheid. Ze worden graag gehoord binnen een organisatie, maar vragen ook om bevestiging dat ze het goed doen en duidelijke kaders waarbinnen zij hun gang kunnen gaan. Verwacht niet dat zij alle problemen die flexibeler werken met zich meebrengt, op zullen lossen. Ze zijn namelijk nog vaak onzeker over hun waarde voor het bedrijf en hebben geen ervaring met hoe het in bedrijven reilt en zeilt. In de tweede en derde vacaturetekst hadden zij duidelijk behoefte aan meer concrete informatie over salaris, werktijden, opleidingsniveau, sfeer van het bedrijf en doorgroeimogelijkheden. Zo konden ze beter zien of ze geschikt waren voor de functie en dus de moeite moesten nemen om te solliciteren.
Qua visie van het bedrijf merkten we dat deze kan aanspreken of niet. Sommige jongeren vonden de tweede vacature te joviaal geschreven, anderen sprak het juist aan. In ieder geval werd er al in de vacaturetekst een standpunt ingenomen op basis waarvan jongeren konden zeggen: dit is iets voor mij of niet. Een vacaturetekst is vaak de eerste kennismaking van een jongere met een bedrijf. Schrijf deze dan ook zo, dat deze bij je bedrijf past. Je wilt immers de juiste mensen laten solliciteren en niet zoveel mogelijk. Je specifieke, onderscheidende visie moet al in klare taal in de vacature-tekst staan. Helaas gebeurt dat vaak niet in bestaande vacatures – simpelweg
omdat veel bedrijven nog geen visie hebben.
Wat tot slot opvalt is dat de jongeren al bij het lezen van de vacaturetekst direct inschatten of zij aan de voorwaarden voldoen. In veel vacatures van nu wordt de ideale sollicitant omschreven, vaak een perfect ‘schaap met vijf poten’. Dit is natuurlijk een onmogelijke opgave als je net uit het hoger onderwijs rolt of slechts beperkte werkervaring hebt. Daarnaast geeft zo’n vraag om een perfect schaap nou ook niet echt het beeld dat het bedrijf ruimte laat aan de ideeën en wensen die jongeren graag inbrengen in een organisatie.
Kortom. Wil je jonge, nieuwe werknemers aantrekken? Blijf dan realistisch, zeg in klare taal waar je voor staat en laat zien dat er binnen de kaders van jouw bedrijf ruimte is voor jonge ideeën en een eigen aanpak– mits deze natuurlijk aansluiten bij jullie authentieke visie!
Dit artikel werd gepubliceerd in de EyE 3 in 2010.